Arinta Boorama: Suldaanka Halbaa seegay, Xukuumadana Halbaa seegay.

Maalmahan sida aynu la socono, inkasta oo aanay sidaa u sii buurnayn, waxa Gobolka awdal ka taagnayd xaalad cakiran oo curatay horaantii bishan December ee aynu ku jirno, kadib markii suldaan kamida odayaal dhaqameedka gobolka awdal uu buuraha galay, kuna dhawaaqay inuu ka goostay Somaliland. Xukuumaduna dhinaceeda ay arintaasi kaga fal celisay in ay ciidamo tiro badan udirto gobolka awdal, xabsigana dhigto laba xildhibaan oo kamida xildhibaanadii shacbigu soo doortay ee golaha deegaanka degamada awdal oo arinta suldaanka ka hadlay.

Hadaba marka la eego talaabada suldaanku qaaday iyo tan xukuumadu kaga fal celisayba waxa la odhan karaa labada talaboba waa qaar aan loo meeldayin oo iyadoo aan talada la rog-rogin,si fiican looga baaraan degin lagu talaabsaday.

Hadii aan ku horeeyo ta hore, waa ta suldaankee, suldaanku hadii uu wax tawday  waxa la gudboonaa inuu qaado talaabo kasta  oo aan ka ahayn mid colaadeed oo uu ku muujinaayo tabashadiisa iyo tan gobolka awdalba, balse may ahayn iyadoo boorama ahayd halkii qaranimada Somaliland salka loogu taagay, awdal na ay hogaanka talada dalka haysay sideed sanadood oo xidhiidha, in uu maanta tabasho yar oo beri dhamaanaysa uu ugu dhawaaqo inuu Somaliland ka goostay oo uu kiciyo fidno hadii ay sii socoto aan cidna u aabo yeelayn oo isaga, gobolka awdal iyo guud ahaan shacbiga reer Somaliland ba dhaxal siin karta arin aan si fudud looga soo waaqsan Karin.

Waa talabaade, xukuumadu iyadoo aan marnaba muran ka taagnayn in iyadu masuul ka tahay amniga iyo midnimada qaranka somalilandba,sababta ciidanku u jiraana tahay sugida amniga qaranka iyo difaacida xuduudihiisaba,hadana waxa hubaala in aan adeegsiga awooda ciidan marnaba ahayn mid kaligeed ku filan sugida amniga iyo midnimada qarankani jamhuuriyada Somaliland, balse markasta loo baahan yahay in shacbiga reer Somaliland noqdo mid ku wada nool isfahan iyo is qan cin, wax kasta oo dhacana loo maareeyo si xilkasnimo iyo xikmadi ku dheehantahay.

Arinta suldaanka ee hada taagana waxa runtu tahay in talaabada ay xukuumadu qaday tahay mid fari ku godan tahay oo dadbadani wax iska waydiinayaan, iyadoo dadbadani aaminsan yihiin in xukuumada iyo suldaanku wada socdaan oo aanay laboba kala ahayn, oo xukuumadu halkaasi ka baandhaynayso mudo kordhin loo samyo, waayo, talaabada ay xukuumadu qaaday maaha tii  ugu haboonayd, ee hadii aanay si kale ba wax u jirin, waxa biyo kama dhibcaana in xukuumadu qardo jeexday, oo ay ka baydhay jidkii iyo tubtii Somaliland ku soo caano meeshay ee wada hadalka, wada xaajoodka, is qancinta iyo islaab xaadhashada.

Taas macnaheedu maaha in aan difaacaayo falka uu suldaanku sameeyay, balse waxa meesha yaalaa waxa weeye, iyadoo aynu ogsoonahay in talaabada suldaanku qaaday tahay mid xidhiidh la leh oo uu ka faa’idaystay tix gelin la’aantii tabashadii gobolka ee ay odayaal dhaqameedka gobolka awdal hore ugu soo gudbiyeen Madaxweyanaha jamhuuriyada Somaliland mudane Axmed Maxamed Maxamuud (siilaanyo), in aan cududa ciidan ee ay xukuumadu ku daad guraysay gobolka awdal sidii aynu dawlad kale ishayno iyo talaabooyinka kale ee ka danbeeyay ee ay xataa ku xidh xidhay xildhibaanadii sharcigu xasaanada siiyay ee shacbigu soo doortay, aanay ahayn talaabooyin wax wanaajinaya ee  ay yihiin qaar arinta uga sii daraaya oo  xaalada sii kicinaaya, islamarkaana taageero hor leh siinaaya suldaanka diboodka ah ee aan waxtaagero ah ka haysan labeenta, wax-garadka iyo guud ahaan shabiga maamuuska iyo sharafta huwan ee gobolka awdal.

Si kastaba ha ahaatee, arinta Gobolka Awdal ee aan ilaa hada xal loo helin, canaanteedu maaha mid ku kooban xukuumada, balse waa mid saraan dhamaan wax garadka Somaliland oo uu ugu horeeyo Golaha Guurtida Somaliland oo arintan iyo kuwa kale ee la midka ahiba yihiin ujeedii Golaha Guurtida loo aasaasay, iyadoo marka la eego ilaa hadda sida Golaha Guurtidu u aamusan yahay ee aanu arinta waxbaba uga odhan, lays waydiin karo su’aal ah,toloow Goluhu ma waxa uu hadlaa marka ay taladu murugto ee ay wax kastaa qasmaan,oo waxa uu sugayaa inta dhanlaaxda lays qaadaayo, mise beryahan danbe goluhu wuu  dhalan rogmay oo ilaa xukuumadu dirto ma dhaqaaqaayo oo waxa uu sugayaa inta xukuumadu u gacan haadinayso ee ay dhaqdhaqaajinayso.

Ugu danbayn Somalidu waxay ku maahmaadaa “ Belo daaman la qabto ayay leedahaye, dabo la qabto malaha” ee waa in sida ugu dhakhsaha badan arinta ugalaan Guurtida iyo wax garadka kale ee Somaliland, haday yihiin sulaadiinta,cuqaasha, culimo awdiinta, aqoonyahanka iyo cid kasta oo kale oo arinta arin ka gaysan karta oo arinta wada hadal lagu dhameeyaa.

 Sidoo kale xukuumaduna waa in ay fiiro dheer yeelataa, oo ay si mug leh uga fiirsataa talaabooyinka ay qaadayso, talaabooyinkeeduna noqdaan qaar caqli fayoow lagu eegay, oo ka fog xamaasad iyo istaawin,arintanna uga danbaysaa culimo awdiinta, aqoon yahanka iyo odayaal dhaqameedka gobolka awdal oo ay wehelinayaan wax garadka kale ee Somaliland, oo ay ugu horeeyaan sulaadiinta, cuqaasha, culimo awdiinta iyo aqoonyahanka,adeegsiga awooda ciidana noqotaa xalka ugu danbeeya ee lagu ciiro marka waxa kale oo dhami shaqayn waayaan ee laga  caalwaayo, tabashada guud ee ka jirta  gobolka awdalna ay xukuumaddu ilaa xad intii macquula ka jawaabto, xildhibaanada xidh xidhanna ay sida ugu dhakhsaha badan xoriyadooda ugu celisaa.

Qalinkii: Qaryaqan Jamaal Xuseen Axmed.
Phone: 4122290.